Images Sarmaşıklı Yalı

Ah! Ah! Sızım sızım sızlıyor yanlarım,  mart güneşi de ısıtmıyor. Ağustos bir gelse de güneşiyle sarsa bedenimi belki o zaman, kışın ve denizin rutubetli ağrı sızılarını atarım üstümden. Bir taraftan boğazın hırçın dalgaları, bir taraftan lodosun acımasızlığı içime işledi de, her köşemden ayrı bir name yükseliyor rüzgârla. Büyükhanım söylerdi de anlamazdık, başa gelince anlaşılıyor. Zor zanaatmış yaşlılık. Hayatın değerini tamda anlamışken, keyfini çıkaracakken bu kez de beden rahat vermiyor insana. Kürek mahkûmunun ayağındaki pranga derdi yaşlılık için ne doğruymuş.

Hah! Bak yine başladı işte; yüzsüz İncir Ağacı, rüzgârı bahane edecek bilirim ben onu, o kocamış dalları ile bedenimin zaten en hassas yerlerine sırnaşmakta utanmazca.

“Çek şu dallarını, ah ah rahmetli Şaban Ağa olacaktı ki şimdi; bir güzel budayacaktı senin o kocamış dallarını bende bir rahat ederdim ki.

Ağaç dediğin şöyle dimdik durur ayakta, dalına yaprağına da sahip çıkar. Ne o öyle her rüzgârda edepsizce sırnaşmalar, hele birde o yapış yapış sütün yok mu midem bulanıyor, yeter artık.”

“Ah be Yalı Hanım, nedir bu öfken anlatırım anlamazsın öyle uzadı ki dallarım, uçlardaki genç dallara sahip çıkamıyorum. Her rüzgârda gelip sürtünürler sana derileri soyulur, sütü akar içim sızlar ama elimde değil. Hem sen dünya ahret bacımsın hiç öyle terbiyesizliği düşünebilir miyim? Allah rahmet eylesin Sarmaşık Efendi; seni bana emanet etti. Bilmez misin sana olan saygımızı daha dün gibi yaşadıklarımız hürmetimiz başkadır, sana da yaşananlara da.”

“Ah, Ah! ya neydi o yaşadıklarımız bak şimdi nerde ne haldeyiz.”

Ne güzeldi o hayatımın ilk yılları balta girmemiş ormanlarda yaşayan gencecik bir Abanoz ağacıydım. Dertsiz gamsız yanımda sevdalım dallarımız iç içe, birbirimize âşık geçerdi günlerimiz. Bedenimde hissettiğim ilk acıyla zor günlerde başlamış oldu, kestiler bütün bir ormanı. Yan yana toprağa serilmiştik sevdalımla dallarımız kırılmış birbirine karışmıştı, zor oldu ondan ayrılmak köklerimle beraber yüreğim ide bıraktım o ormanda sanki. Birçok ağaçla birlikte gemilere yüklenip karanlık ambarda günlerce yol alırken sevdalımda yaşadığım ormanda bir hayaldi artık. Getirdikleri fabrikadaki hızarlarla kesilip parçalanırken acı bile duyamıyordum, bin bir çile ve zahmetten sonra kendime geldiğimde gördüğüm boğazın maviliği, hoyrat dalgalarıydı.

Rahmetli Cevdet Paşa Çengelköy’deki bu Yalının yapımına çok özenmiş, zamanın en görkemli yalısı olması için elinden geleni esirgememişti. Yalının dış cephesinin en dayanıklı ağaç olan Abanoz ağacıyla kaplanmasını istemişti. Hayatımın geri kalanında kıyısının çengel şeklinde olması nedeniyle Çengelköy adını alan bu küçük köyde boğazın dalgalarıyla arkadaş Yalı’yım ben.

 Ne ihtişamlı ne göz alıcıydım gençliğimde, bir bakan döner bir daha bakardı. Cevdet Paşa temel atılırken iki deve kestirmiş kanını da tahtalarıma sürmüştü, ilk kan tadını da öyle tattım. Pencerelerimin camları Venedik'ten getirilmişti, balkon pergolalarım için ustalar aylarca uğraşmışlardı. Güneşin ışıklarıyla boğazın yakamozları dans ederlerdi pencerelerimde. Yeni gelin misali kurumlanır, kimselere yüz vermezdim. Aklımda yüreğimde sevdalımdaydı, o nerelerdeydi acaba nasıl bir hayat yaşıyordu; nerden bilebilirdim başıma gelecekleri.

Rahmetli Sarmaşık az çekmedi benden. Gençti, sevdalıydı, ıfıl ıfıl sarıverdi bedenimi. Dayanamadım gönlüm kayıverdi. O da bana bir yaşam sevinci hayat verdi, Sadık bir sevdalıydı bütün bedenimi kapladı nazikçe, hiç üzmedi hep korudu beni. Kışın soğuğundan, rüzgârından. Yazınsa güneşin yakıcı sıcağında yapraklarıyla, serin serin ferahlattı içimi. Zamanla öyle büyüyüp gelişti ki sevdamız adımız Sarmaşıklı Yalı diye anılır oldu.

O günü hatırladıkça titrerim hala, hem özlemle hem de pişmanlıkla; akşam karanlığı çökmekteydi boğazın üstüne, sisli bir bahar akşamı. Sarmaşıkla dertleşip yalının insanlarının seslerini dinliyorduk ki acı acı öten gemi düdükleri karıştı seslere. Aman Allah’ım o da ne sisin içinden dev gibi bir karanlık üstüme geliyordu.

 Çarpmanın şiddeti, duyduğum acı, ev halkının çığlıkları, sarmaşıkla kaplı bedenimin çatırtıları sanki hepsi bir rüyaydı, ben kendimde değildim. Daha sonralarında çok düşünmeme rağmen hissettiklerim acıdan çok şaşkınlık ve özlemdi, bana çarpan tankerin ahşap kaplamalarıyla iç içe geçen bedenim benden önce tanımıştı O’ nu sevdalımdı, ormanımdaki ilk aşkım Abanoz ağacı. Kaderin böylesi ya oluyor işte yıllar sonra bu kazada ilk aşkımla kıymık kıymığa iç içe geçmiştik; farkına vardığımda her yanım tir, tir titriyordum. Zavallı Sarmaşık aldığı bütün yaralara rağmen bana teselli vermeye çalıştı önceleri, sonra yaşadıklarımı anladığından olsa gerek sustu büsbütün. Acı ve korkudan çok hissettiklerim dayanılmaz bir özlem ve vuslattı. Bir gece boyunca dertleştik Onunla iç içe sabah olmasın güneş doğmasın diye ne çok dua etmiştim.

Hain güneş, hiçe saydı duygularımı, hasretimi göz ardı edip ışıklarını gözümüze soka soka doğdu inatla. Güneşin doğmasıyla ilgi odağı olduk herkesin, hem denizden hem de karadan bir sürü insan meraklı gözlerle bizi izliyorlardı. Görevliler daha fazla hasar olmadan tankeri nasıl çekebileceklerinin hesaplarını yapıyorlardı. Güneşin ışınları yetmezmiş gibi birde gazetecilerin flaşları patladı üzerimizde. Öğleye doğru ayrılırken sevdalımdan duyduğum acıyı tarif edemem dayanamadım onun ardından birkaç parçamı da yolladım boğazın sularına. Kulaklarımda Onun çınlayan sesi olmasa bu günleri görür müydüm bilmem. "bekle" demişti.

 "yine geleceğim".

 Güya tamir ettiler ahşaplarımı, boya, cila derken bundan bende Sarmaşık ‘ta etkilendik. Herkes kazaya yordu Sarmaşığın günden güne sararıp solmasını ya bir ben biliyordum onun içindeki acıyı, günlerce konuştum ne diller döktüm yine de anlatamadım. Sevmek zor zanaat hele sevdiğinin senden başkasını sevdiğini görmek daha da zor olsa gerek. O kahrolası gazetelerde ateşe körükle gittiler zaten. Kazanın ertesi günü İstanbul sokaklarında gazeteci çocuklar az bağırmadı

“ Yazıyor! Yazıyor! Çengelköy’deki Yalı'ya çarpan tankeri yazıyor.” diye.

 Boy boy resimlerimiz çıktı gazetelerde. Bütün bunlara can mı dayanır? Her gün biraz daha gevşedi çöktü Sarmaşığın bedenimi saran dalları sarardı soldu. O kışı geçirip baharı göremedi.

Bunca yıldır yapayalnız, rüzgâra, dalgalara, acımasızlığa, terk edilmişliğe rağmen bekler dururum. Her gemi düdüğünde, üzerime gelen, geçen tankerle titrer dururum, söz verdi bir gün gelecek bilirim.

“İşte tüm bunları beraber yaşadık işin iç yüzünü bir sen bilirsin incir ağacı. Ama şimdi herkes öğrenecek, hakkımda neler düşünecekler diye üzülüyorum. Bütün bunlar, O Yeşim denen kadın yüzünden yok İstanbul'u yazıyormuş ta, yok Çengelköy’ü yazacaklarmış da ne gerek vardı cesaretlendirdi bu deli kızı. İfşa etti bütün geçmişimizi.

“Yok, be Yalı Hanım, Yeşim Hanım suçsuz.  Kabahat bu kalemi doymayan deli kızda,çengeli yazacağım dediğinde, yazacaksan bizim rahmetli Sarmaşıkla aramızdaki nükteyi yaz dedim. Dinletemedim, yok kısaymış,  illa da bir Yalı hikâyesi yazacakmış.”

“O nüktede neymiş ayol.”

“Bilirsin canımda unutmuşsun her hal dur anlatayım da gül biraz.”

 Rahmetli Sarmaşıkla atışır dururken onun Çengelköy benzetmesidir. Bilirsin yıllar evvel çengel sırtlarının çoğu salatalık bostanlarıydı. Salatalıkların olma zamanları, havayı mis gibi salatalık kokuları kaplardı. O günlerden birinde Sarmaşık Efendi seslendi:

 “Kokuyu duyar mısın incir ağacı bir tarafta mis gibi salatalık kokuları, diğer taraftan denizin tuzlu havası hani diyorum şuradan Hoca Nasreddin çıkıp gelse elinde Kanlıca yoğurduyla sahile bir maya çalsa oldu mu sana Çengelköy bir cacık.”

Nurten Yurt                                                                       2010- İstanbul'u Yazıyorum- Çengelköy