Images Okuyan İnsanlar

                    

  Bir kitabı okurken, her ne kadar onun kurmaca olduğunu bilsek te, zihin o kitabın sayfaları arasında ilerlerken tıpkı yaşamın içindeymiş yanılsamasına girer. Kitap bittiğinde, öylesine kalıveren, keşke hiç bitmeseydi orada sayfaların arasında kalsaydım diyen pek çok okur tanıdım.
TIME dergisinden Annie Murphy Paul, bu tarz bir okumaya "derin okumak" ismini veriyor. Birçoğu o kurmaca dünyanın büyüsünden çıktığında gerçeğe yakınlığını sorgular. Yüz yıl önce yazılmış kurgu dünyaların ve karakterlerin aslında günümüz insanından pek de farkı yok. Zamanla değişen ihtiyaçlar, ideolojiler ve doğa. İnsan duyguları ve ihtiyaçları ise aynı kalıyor. İnsanlar giderek derinlemesine okumayı bırakıp, sadece yüzeysel olarak göz gezdirdikleri için, unutulmaya yüz tutmuş bir okuma türü ortaya çıkıyor.

   York Üniversitesi'nden Psikoloji öğretim üyesi Raymond Mar ve Toronto Üniversitesi'nden Bilişsel Psikoloji profesörü Keith Oatley'in 2006 ve 2009 yılları arasında yürütmüş oldukları çalışmalara göre, kurmaca okuyan okurların duygudaşlık kurma ve zihin kuramı konularında öne çıktığı gözlendi. Yani, bu tarz okurlar başkalarının düşüncelerini de göz önünde bulundurmayı ihmal etmiyorlar. Kendi fikirlerine karşıt diğer fikirleri de reddetmeden kıyaslama yetisine sahipler.

  Okuyan insanlar, yüzlerce ruha ve bilgeliğine bürünebilirler.
  Akıl sır erdiremeyeceğiniz olaylara soyut gözlerle tanıklık ettiler, asla tanımayacağınız insanların ölümlerini gördüler. Kadın ve erkek olmayı öğrendiler. Acı çeken birine, savaşlara, tanıklık etmenin nasıl bir şey olduğunu tattılar. Aklın yaşta olmadığını kanıtladılar.

  Raymond Mar'ın 2010 yılında yürüttüğü bir diğer çalışma, kitap okuyan çocukların diğerlerine oranla, zihin kuramları ve empatilerinin daha gelişmiş olduğunu gösteriyor. California Üniversitesi'nden Anne E. Cunningham'ın bir çalışmasına göre, kitap okumanın sağladığı kelime dağarcığı, okulda öğrenilenle kıyaslanmayacak derecede daha fazla.

  Okuduğu kitaplardaki hiç tanışmadığı karakterlerle özdeşleşebilen biri, çevresindeki insanlarla çok daha rahat iletişim sağlayabiliyor. Kısacası empati yetileri oldukça kuvvetli. Sizinle aynı fikirde olmasa bile, olaya sizin açınızdan bakabiliyor. İleri kelime ve hafıza kabiliyetlerinden dolayı, kitap okuyan insanlar Cunningham'a göre daha zeki kişiler. Normal insanlara göre, zihinsel fonksiyonları daha gelişmiş ve daha etkili bir biçimde iletişim kurabiliyorlar.

Kitap okuyan biriyle birlikte olmanız demek, binlerce ruhla birlikte olmaya eş değer.

Nurten Yurt